منابعی درباره واقعه کربلا که احتمال تحریف در آنها هست. این بدان معنی نمی باشد که نویسنده کتاب از قصد و یا به عمد خواسته است که تحریف و غیرواقعی جلوه دهد برخی از وقایع کربلا را بلکه برخی از این کتب بدلیل نداشتن سند روایی معتبر برای نقل برخی از حوادث روز عاشورا در کربلا به تحریف متهم هستند .
ثبت نام تور کربلا از پایتخت ایران تهران
مجری برگزاری انواع تور کربلا به صورت هوایی زمینی - تور کربلا گروهی و انفرادی
منابعی که متهم به تحریف هستند
محققان برخی آثار را منابع تحریفساز و یا تحریفگستر دانستهاند[۵۱]. برخی از این منابع عبارتند از:
مقتل ابو مخنف.jpg
مقتل الحسین منسوب به ابومخنف
ابومخنف لوط بن یحیی بن سعید، از مورخان مورد اعتماد و از اصحاب امام صادق(ع) است. او به احتمال فراوان، شیعه و مقبول مورخان فریقین است و از این رو، تاریخنگاران و سیرهنویسان متعددی از کتاب او درباره قیام امام حسین (ع) نقل کردهاند. اما اصل کتاب ابومخنف مفقود است. با این حال کتابی ناشناخته به نام مقتل ابیمخنف منتشر شده است که از نگاه منتقدان بیاعتبار و غیر قابل استناد است.
پارهای از محققان، مقتل ابی مخنف را حاوی تحریفات میدانند؛ از جمله محدث نوری[۵۲]، میرزا محمد ارباب قمی[۵۳]، شیخ عباس قمی[۵۴]، سید عبدالحسین شرف الدین،[۵۵] سید حسن امین[۵۶] و شهید سید محمد علی قاضی طباطبایی[۵۷].[۵۸]
نور العین فی مشهد الحسین
نورالعین فی مشهدالحسین، مقتل منسوب به ابواسحاق اسفراینی است. با این حال به گفته پژوهشگران، هیچ یک از منابع متقدم، تألیف چنین کتابی را در شرح حال او گزارش نکردهاند و اسلوب و سبک آن هم با کتابهای تألیف شده در قرن چهارم یعنی سالهای تدریس و تألیف اسفراینی همسان نیست[۵۹]. از این رو برخی این اثر را مردود دانستهاند.[۶۰]
کتاب روضة الشهداء.jpg
روضة الشهداء
پارهای از محققان معتقدند واعظ کاشفی (م۹۱۰) حوادث تاریخی و به ویژه واقعه عاشورا را با نثری دلپسند به داستان درآورده و در این میان، مطالب معتبر و غیر معتبر و مستند و بدون سند را با هم درآمیخته است. عدم توجه مخاطبان کتاب به همین رویکرد داستانی-تخیلی، زمینه ورود بسیاری از اطلاعات نادرست این کتاب به فرهنگ عاشورا دانسته شده. این گروه، یکی از پایههای اصلی بروز تحریفات را جانشین شدن زبان حال، به جای زبان قال در حماسهسرایی برای واقعه عاشورا دانستهاند. مرحوم شعرانی در مقدمهاش بر این کتاب، متذکر همین رویکرد کتاب شده و تصریح دارد که نباید آن را اثری تاریخی دانست.[۶۱] میرزا عبدالله افندی[۶۲]، سید محسن امین[۶۳]، شهید مطهری[۶۴] و شهید قاضی طباطبایی[۶۵] نیز این کتاب را فاقد اعتبار دانستهاند.
کتاب المنتخب.jpg
المنتخب فی جمع المراثی و الخطب
طریحی در این اثر، مجموعهای از احادیث و مراثی را گرد آورده است. از دیدگاه پژوهشگران، این کتاب، تاریخنگاری علمی زندگی یا قیام امام حسین (ع) نیست و اکثر مطالب آن بدون ذکر مأخذ، و احادیث آن نیز به صورت مرسل است. محدث نوری مطالب این کتاب را مشتمل بر مطالب موهون و غیرموهون میداند[۶۶] و میرزا محمد ارباب قمی، وجود مسامحات فراوان در آن را گوشزد کرده و روایات مختص آن را معتبر ندانسته است.[۶۷]
محرق القلوب
به گفته برخی پژوهشگران، ملا مهدی نراقی با اقتباس از روضة الشهدا، به عرضه مطالبی دست زده که به گونهای شورانگیز، عواطف مردم را به سوی واقعه کربلا سوق میداد.
نراقی خود به ضعیف بودن برخی گزارشهای کتابش تصریح کرده است.[۶۸] میرزا محمد تنکابنی برخی از اخبار آن را مظنون یا مقطوعالکذب دانسته[۶۹] و محدث نوری برخی مطالب آن را منکَر نامیده است.[۷۰]
اکسیر-العبادات.jpg
اکسیر العبادات فی أسرار الشهادات (اسرار الشهادة)
آقا بن عابد دربندی شیروانی، مشهور به فاضل دربندی، اسرار الشهادة را تألیف کرد، اما چنانکه محققان گفتهاند، به دلیل استفاده از منابع ضعیف در کنار منابع اصلی، و نقل برخی گزارشهای بدون سند، نتوانست مقتل معتبری ارائه دهد. برای مثال دربندی شمار لشکریان عمر سعد را یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر، طول روز عاشورا را ۷۲ ساعت، و گرمای هوای آن روز را ۷۰ درجه بالاتر از حالت طبیعی دانسته است.
محدث نوری یکی از منابع این کتاب را نسخه بدون سر و تهی میداند که سید عرب روضهخوانی آن را تهیه کرده و پر از دروغ و اخبار واهی بوده است[۷۱]. عالمان دیگری چون میرزا محمد تنکابنی[۷۲]، شیخ ذبیح الله محلاتی[۷۳]، سید محسن امین[۷۴]، میرزا محمدعلی مدرس تبریزی[۷۵]، شیخ آقابزرگ تهرانی[۷۶] و شهید مطهری[۷۷] هم معتقد به تحریفآمیز بودن این کتابند.
ناسخ التواریخ (محمدتقی سپهر)
میرزا محمد تقی سپهر از مورخان و منشیان دوره قاجار است. او در کنار منصب دیوانی، مأمور شد تا کتابی درباره تاریخ جهان از آدم تا آن زمان بنگارد؛ کتابی که میبایست همه آنچه را که گفتهاند و امکان وقوع دارد و محال نیست را در خود جای میداد. او بر این اساس تاریخ امام حسین(ع) را نگاشته است.
شهید قاضی طباطبایی، اشتباهات ناسخ التواریخ را فراوان دانسته و محتویات بدون مدرک آن را قابل اعتماد ندانسته است[۷۸]. شهید مطهری نیز هر چند مؤلف را متدین خوانده اما تاریخش را چندان معتبر ندانسته است.[۷۹]
کتاب عنوان الکلام.jpg
عنوان الکلام
به گفته محققان، ملا محمد باقر فشارکی، فقیه بوده اما منبر وعظ و خطابه نیز داشته است. بر همین اساس، او بدون آنکه قصد بیان تاریخ عاشورا را داشته باشد، در پایان سخنرانیهایش چند جملهای ذکر مصیبت میکرد و در بسیاری موارد سندی برای گفتههای خود ارائه نداده و حتی گاه با وجود تصریح به نبودن برخی مطالب در کتب معتبر و مشهور، تنها از روی گمان آن را نقل کرده است و به همین دلیل اهل تحقیق از این کتاب استفاده نمی کنند.[۸۰]
تذکرة الشهداء
به گفته برخی پژوهشگران، ملا حبیب الله شریف کاشانی با این که تخصص اصلیاش در فقه بود، به دلیل شیفتگی به امام حسین(ع)، تذکرة الشهدا را در شرح حال شهیدان کربلا نگاشت. او در این کتاب از همه منابع قوی و ضعیف نقل کرده است و اخباری را نقل کرده که پشتوانه تاریخی ندارند و قرائن دیگری در کنار آنها وجود ندارد.[۸۱]
کتاب معالی السبطین.jpg
معالی السبطین
محمدمهدی حائری مازندرانی در کتاب معالی السبطین، اندکی به شرح حال امام حسن(ع) پرداخته و بقیه کتاب را به امام حسین(ع) اختصاص داده است. برخی محققان برآنند که وی در این کتاب از نقل مطالب ضعیف و استفاده از کتب و منابع غیر قابل اعتماد خودداری نمیکند.
قاضی طباطبایی نقلهای کتاب را چندان قابل اعتماد نمیداند و آن را آمیخته به صحیح و ضعیف دانسته است و از این رو مطالعهکننده را به دقت در آن فرامیخواند.[۸۲]
الدمعة الساکبة
کتاب الدمعة الساکبة، نوشته محمد باقر بهبهانی (متوفای ۱۲۸۵ق) است که در چندین مجلد، از زندگانی چهارده معصوم سخن میگوید و دو جلد آن به امام حسین و عاشورا اختصاص دارد. مؤلف کتاب از شاگردان و مریدان فاضل دربندی بوده و از او با عنوان «قال الفاضل» یاد میکند.[۸۳] این کتاب نیز از سوی برخی پژوهشگران متهم به تحریفگستری است.
منبع:fa.wikishia.net
مجری برگزاری انواع تور کربلا به صورت هوایی زمینی - تور کربلا گروهی و انفرادی - انواع پکیج های تور کربلا را از ما بخواهید کافیست فقط با ما تماس بگیرید تا تمام کارهای شما را برای سفر کربلا مهیا کنیم.
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط:
درباره واقعه کربلا،
،